LTD SolutionsRozpoczęcie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej stanowi dla wielu osób nie tylko realizację zawodowych aspiracji, lecz także wyraz przedsiębiorczości i dążenia do niezależności ekonomicznej. Wybór tej formy organizacyjno-prawnej, będącej najprostszym i jednocześnie najczęściej wybieranym sposobem prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, wiąże się z szeregiem obowiązków, lecz również z licznymi uprawnieniami oraz preferencjami, mającymi na celu ułatwienie nowym przedsiębiorcom wejścia na rynek.
Zwolnienie z ZUS – co to jest „Ulga na start”?
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, osobie fizycznej rozpoczynającej wykonywanie działalności gospodarczej przysługuje prawo do skorzystania z tzw. ulgi na start. Ulga ta polega na czasowym zwolnieniu z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez okres pierwszych sześciu miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. W okresie tym przedsiębiorca objęty jest jedynie obowiązkiem opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, której wysokość jest zróżnicowana w zależności od wybranej formy opodatkowania i osiąganego dochodu.
Z ulgi mogą skorzystać osoby, które nie prowadziły działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy oraz nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub poprzednim roku podatkowym świadczyły usługi wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności. Przedsiębiorca, decydując się na skorzystanie z tego uprawnienia, składa odpowiednie oświadczenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ustawowym terminie. Ulga ta stanowi istotne wsparcie finansowe, pozwalające na realne zmniejszenie kosztów funkcjonowania firmy w początkowej fazie jej prowadzenia.
Preferencyjne składki ZUS przez pierwsze 24 miesiące
Po zakończeniu okresu korzystania z ulgi na start przedsiębiorca nabywa prawo do opłacania preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne, na zasadach określonych w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przez kolejne 24 miesiące może on uiszczać składki od podstawy wymiaru stanowiącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w danym roku kalendarzowym.
Składki te obejmują ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz, fakultatywnie, chorobowe. Przedsiębiorca nie jest jednak zwolniony z obowiązku opłacania składki zdrowotnej, której wysokość ustalana jest odrębnie.
Z możliwości opłacania preferencyjnych składek nie mogą skorzystać osoby, które wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy w zakresie tożsamym z czynnościami wykonywanymi w ramach stosunku pracy. Celem tej regulacji jest zapobieganie nadużyciom polegającym na fikcyjnym przekształcaniu umów o pracę w działalność gospodarczą. Preferencyjne składki ZUS stanowią ważny element polityki wspierania mikroprzedsiębiorczości i są realnym narzędziem w ograniczaniu kosztów prowadzenia działalności w jej początkowym okresie.
Dotacje z urzędu pracy dla nowych przedsiębiorców
Ustawodawca przewidział również mechanizmy wsparcia finansowego dla osób bezrobotnych planujących rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej. Na podstawie art. 46 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, starosta, działając przez powiatowy urząd pracy, może przyznać bezrobotnemu jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Wysokość dotacji, jej warunki oraz tryb udzielania są określane w regulaminie danego urzędu pracy, przy czym maksymalna wysokość wsparcia nie może przekraczać sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Warunkiem uzyskania środków jest przedstawienie biznesplanu, brak zadłużenia wobec instytucji publicznych (takich jak ZUS czy urząd skarbowy) oraz zobowiązanie się do prowadzenia działalności przez okres co najmniej 12 miesięcy. Dotacja jest bezzwrotna, o ile beneficjent spełni warunki umowy, w tym nie zaprzestanie prowadzenia działalności przed upływem wskazanego terminu. Środki te mogą być przeznaczone m.in. na zakup środków trwałych, wyposażenia, towarów handlowych, a także na pokrycie kosztów związanych z promocją i marketingiem.
Ulgi w PIT dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą
Nowo powstałe podmioty gospodarcze mają możliwość wyboru jednej z kilku dopuszczalnych form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, określonych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym. Do wyboru są: opodatkowanie na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), podatek liniowy (19%), ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa (z zastrzeżeniem ograniczeń branżowych).
Wybór odpowiedniej formy opodatkowania zależy od wielu czynników, w tym prognozowanych przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz rodzaju wykonywanej działalności. Nowi przedsiębiorcy mogą ponadto skorzystać z tzw. ulgi na terminal płatniczy, wynikającej z art. 26hd ustawy o PIT, pozwalającej na odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów zakupu i obsługi terminala płatniczego do określonej wysokości. Dodatkowo możliwe jest dokonywanie amortyzacji środków trwałych zgodnie z przepisami ustawy o PIT, co wpływa na obniżenie dochodu do opodatkowania.
Zastosowanie dostępnych preferencji podatkowych umożliwia przedsiębiorcy nie tylko minimalizację obciążeń fiskalnych, lecz także racjonalne zarządzanie finansami w fazie rozwoju działalności.
Ulgi w VAT przy niskich obrotach – zwolnienie podmiotowe
Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą mogą, w określonych przypadkach, skorzystać z podmiotowego zwolnienia z podatku od towarów i usług (VAT), o którym mowa w art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zwolnienie to przysługuje podmiotom, których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. W przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie roku, limit ten obliczany jest proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia działalności.
Zwolnienie podmiotowe oznacza brak obowiązku doliczania VAT do ceny sprzedawanych towarów i usług, brak konieczności składania deklaracji VAT oraz uproszczoną ewidencję sprzedaży. Jednakże nie wszystkie branże mogą z tej preferencji korzystać. Przepisy wyłączają m.in. usługi prawnicze, doradcze, jubilerskie oraz inne określone w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.
Przedsiębiorca, który spełnia kryteria, może również zrezygnować ze zwolnienia i zarejestrować się jako czynny podatnik VAT, jeżeli uzna to za korzystne ekonomicznie, np. w przypadku dużych inwestycji i związanej z nimi konieczności odliczania VAT naliczonego. Zastosowanie zwolnienia podmiotowego jest istotnym instrumentem obniżającym próg wejścia na rynek i redukującym obowiązki administracyjne w początkowej fazie działalności.
Podsumowanie
Z perspektywy prawnej oraz ubezpieczeniowej, rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z szeregiem ulg i preferencji, które mają na celu wspieranie nowych przedsiębiorców w pierwszych miesiącach i latach działalności. Przepisy prawa przewidują m.in. zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS (ulga na start), preferencyjne składki społeczne, możliwość uzyskania bezzwrotnej dotacji z urzędu pracy, wybór optymalnej formy opodatkowania w PIT oraz skorzystanie z podmiotowego zwolnienia z VAT. Alternatywą dla osób chcących szybko rozpocząć działalność bez formalności rejestracyjnych może być zakup gotowej spółki, która posiada już nadany numer KRS, NIP i REGON, co znacząco skraca czas wejścia na rynek.
