Czym tak właściwie jest niedookreślona w nazwie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością owa “ograniczona odpowiedzialność”? Jak definiuje ją profesjonalny język doktryny prawniczej i tekstów prawnych? Czy coraz bardziej pospolite rozumienie “ograniczonej odpowiedzialności” (będące zresztą wynikiem ogólnej trywializacji pojęć), utożsamiające ją z brakiem jakiejkolwiek odpowiedzialności, ma odzwierciedlenie w funkcjonującej rzeczywistości prawnej?

Przede wszystkim należy obalić powszechne przekonanie, jakoby spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ograniczała odpowiedzialność jej wspólników w sposób absolutny. Zdanie z pozoru oczywiste, wprowadza jednak w stan konsternacji niejednego klienta. Należy także odróżnić pojęcia członków spółki od członków zarządu, których to zakres odpowiedzialności znacznie się różni.

Art. 293 § 2 kodeksu spółek handlowych stanowi, że  członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności, wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności. Chodzi więc o staranność najwyższego stopnia, wymaganą w związku z wykonywanym zawodem, jego specyfiką, charakterem etc. Co z tego wynika? Niewykonanie obowiązków lub wykonanie ich, ale bez zachowania najwyższego stopnia staranności, rodzić może odpowiedzialność z tego tytułu. Może to być odpowiedzialność osobista, pierwszorzędna, nieograniczona oraz odszkodowawcza. Jeżeli zaś szkoda zostanie wyrządzona przez kilka osób, to wówczas także solidarna.

W jakich przypadkach taka odpowiedzialność powstaje?

  1. Jeżeli wartość wkładów niepieniężnych (aportów) została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej (rzeczywistej wartości rynkowej) w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość. Od odpowiedzialności tej nie można zostać zwolnionym w żaden sposób. (art. 175 k.s.h.)
  2. Wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu. Członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarnie z odbiorcą. (art. 198 k.s.h.)
  3. Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo (przesłanką jest więc wina) podali fałszywe dane o wniesieniu przez wspólników w całości wkładów na pokrycie kapitału zakładowego,  odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego  (art. 291 k.s.h);
  4. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. (art. 293 §1 k.s.h.)
  5. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Należy zauważyć, że mamy tu do czynienia z odpowiedzialnością subsydiarną, która powstaje wyłącznie wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się niemożliwa. Członek zarządu może się od takiej odpowiedzialności uwolnić, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody (art. 299 k.s.h.).
napisany przez

LTD Solutions

Jesteśmy doświadczoną kancelarią finansową, która od wielu lat zajmuje się obrotem spółek komandytowych z o.o. oraz akcyjnych. Pomagamy naszym klientom założyć oraz prowadzić działalność gospodarczą. Oferujemy również wsparcie w kwestii prowadzenia księgowości czy otwarcia konta bankowego — także poza granicami Polski.